Merhabalar, bu yazımda sizlere internette güvenli kalmanın bazı temel kurallarından bahsetmeye çalışacağım. Hepimiz internette vakit geçiriyoruz, bazen sosyal medya hesaplarımızda geziniyoruz, bazen de projelerimize çalışıyoruz. Arama motorları üzerinde basit aramalar yapıyoruz. Ama internetin sunduğu fırsatlar kadar, beraberinde getirdiği riskler de var. Phishing yöntemleri, siber saldırılar, zararlı yazılımlar ve veri ihlalleriyle karşılaşmak hiç birimizin istediği bir senaryo değil. Peki, internette daha güvende kalmak için neler yapmalıyız? Nelere dikkat etmeliyiz?
Güçlü Parolalar Seçin
Herkes aynı parolayı kullanma kolaylığına meyilli olabilir: Örneğin adınız1234 ya da doğum tarihiniz gibi kolay tahmin edilebilir kombinasyonlar. Ama bu çok tehlikeli. Parolalarınızın güçlü olması şart. Hem büyük hem küçük harf, rakam ve semboller içeren, minimum 8-12 karakter uzunluğunda parolalar seçin. Ayrıca her hesap için farklı parolalar kullanmayı unutmayın. Şifre yöneticisi uygulamaları kullanarak parolalarınızı güvenli bir şekilde saklayabilirsiniz.
İki Faktörlü Kimlik Doğrulama Kullanın (2FA)
Bir parolanın tek başına yeterli olmaz. İşte burada iki faktörlü kimlik doğrulama (2FA) devreye giriyor. Yani, hesabınıza giriş yaparken parolanıza ek olarak cep telefonunuza gelen bir doğrulama kodu veya mail adresinize gelen bir kod gibi bir ikinci adım daha ekliyorsunuz. Bu basit ek güvenlik yöntemi, hesabınızın çalınma riskini ciddi şekilde azaltıyor.
Güncellemelerinizi Ertelemeyin
Teknolojik cihazlarınızda güvenlik açıkları bulunur. Bu güvenlik açıklarını kapatmanın en iyi yolu, işletim sisteminizi ve tüm yazılımlarınızı düzenli olarak güncellemektir. Bu programların ve uygulamaların yazılım yöneticileri tarafından patch atmasındaki en büyük sebeplerden birisi zaten uygulamada veya programda bir zafiyet meydana gelmesi değil mi? Yazılım güncellemeleri genellikle güvenlik yamaları içeriyor, yani bu güncellemeleri ertelemeyin.
Herkese Açık Wi-Fi Ağlarından Uzak Durun
Bir kafede veya okulda ücretsiz Wi-Fi’yi kullanmak çok cazip olabilir, ama bunlar genellikle güvenli değildir. Ücretsiz Wi-Fi ağlarına bağlanmak, kişisel verilerinizin siber suçlular tarafından ele geçirilmesine olanak tanıyabilir. Eğer mutlaka kullanmanız gerekiyorsa, bir VPN (Virtual Private Network) kullanarak internet bağlantınızı şifreleyebilirsiniz. Bu, başkalarının verilerinizi izlemesini engeller.
Sosyal Medya Hesaplarınız Gizli Tutun
Sosyal medya, arkadaşlarımızla iletişim kurmanın ve içerik paylaşmanın en yaygın yolu, ama kişisel bilgilerinizi paylaşırken dikkatli olmalısınız. Hesaplarınızı her zaman gizli tutmaya çalışın. Paylaşımlarınızı yalnızca tanıdığınız kişilerle sınırlı tutun ve kişisel bilgilerinizin (adres, telefon numarası gibi) açıkta erişilebilir şekilde bulundurmayın.
Phishing Maillerine Dikkat Edin
E-posta yoluyla gelen şüpheli maillere dikkat edin. Tanımadığınız kişiler, kimlik avı (phishing) saldırısı amacıyla mesaj gönderebilir. Bu tür e-postalar genellikle sizi bir web sitesine yönlendirir ve orada kişisel bilgilerinizi girmeyi amaçlar. Mesela ödenmemiş faturanız olduğuna dair bir mail aldınız veya çok beğendiğiniz bir büyük oranda indirime girdi. Bu tarz cazip maillere dikkat edilmesi gerekiyor. Eğer şüpheli bir e-posta alırsanız, gelen bağlantıya tıklamadan önce kaynağı doğrulayın. E-postalardaki dosya eklerine dikkat edin phishing yöntemlerinde genelde ekteki dosyaya tıklamanız indirip çalıştırmanız istenir.
Kişisel Verilerinizi Paylaşırken Bilinçli Olun
İnternette yapacağınız her işlem, bir şekilde kişisel bilgilerinizi toplar. Kredi kartı bilgileri, ev adresiniz, telefon numaranız gibi bilgiler, yalnızca güvenilir sitelerde paylaşılmalı. Alışveriş yaparken, internet sitesi adresinin “https” ile başladığından emin olun. Bu, siteye bağlanırken şifreli bir bağlantı kullanıldığını gösterir. Ya da direkt bilinmeyen alışveriş sitelerinden uzak durun.
Yedekleme Bazen Hayat Kurtarıyor
Bazen işler ters gidebilir, bilgisayarınız bozulabilir veya bir fidye(ransomware) yazılımı saldırısına uğrayabilirsiniz. Verilerinizi kaybetmemek için düzenli yedeklemeler yapın. Hem kişisel dosyalarınız hem de önemli belgeleriniz için bulut depolama hizmetleri veya harici bir hard disk kullanabilirsiniz. Bu sayede verilerinizi kaybetme riski minimuma iner.
Antivirüs Yazılımları Kullanabilirsiniz
Antivirüs yazılımları, bilgisayarınıza bulaşan zararlı yazılımları tespit edip temizler. Ücretsiz veya ücretli antivirüs programları arasından güvenilir olanları seçin ve güncel tutun. Ücretsiz olup da işinizi görecek antivirüs programları mevcut. Basit bir kaç aramaya bulup indirebilirsiniz. Böylece, bilgisayarınıza virüs, trojan ya da diğer zararlı yazılımların girmesi engellenmiş olur. Ayrıca, kullandığınız antivirüs programından düzenli taramalar yapmayı unutmayın.
İnternetti Bıraktığınız İzlere Dikkat Edin
İnternette bıraktığınız izler (yani dijital ayak iziniz), sizi potansiyel tehlikeye atabilir. Hangi sitelere girdiğinizi, hangi bilgileri paylaştığınızı ve hangi hesapları kullandığınızı bilmek, güvenliğiniz için çok önemli. Ziyaret ettiğiniz web sitelerini kontrol edin ve gereksiz bilgileri paylaşmamaya özen gösterin. Ayrıca, web tarayıcınızdaki çerezleri düzenli olarak temizleyin.